De stikstofplannen, wie heeft welke taak?

Op 10 juni overviel de Nationale Overheid ons met de Nationaal Programma Landelijk Gebied.  In de volksmond ook wel de stikstofplannen. Een ruw kaartje waarop geschetst werd in welke regio boeren welk percentage stikstof moesten verminderen, zorgde voor grote onrust. Ook in de gemeente Wijk bij Duurstede had het kaartje grote gevolgen.

Als partij diende BurgerBelangen de Burgermotie Stikstof in, een motie waarin we als gemeenteraad de provincie oproepen goed naar de plannen te kijken en hoe zij in de praktijk uitpakten. ‘Niet onze taak’ of ‘veel te vroeg’ vond een groot deel van de gemeenteraad. Maar wie heeft welke taak eigenlijk? Wat kunnen wij als gemeente dan wél doen? Ik, Freddy Scherpenzeel, zocht het uit! Ik geloof in kansen pakken als kansen zich voordoen!

Rol van het Rijk
Het rijk is zoals dat dan met een duur woord heet ‘kaderstellend’. Het Rijk heeft als taak om te zorgen voor natuurbehoud, het herstel en de reductie van stikstofuitstoot en neerslag en ontwerpt als het ware de kaders van hoe dat aangepakt moet worden.

Rol provincie
De provincie heeft meerdere rollen voor wat betreft stikstof. De provincie is het bevoegd gezag vanuit Wet Natuurbescherming. Dit betekent dat de provincie vergunningen uitgeeft om bijvoorbeeld te mogen boeren. Ook voert de Provincie de Europese natuurdoelen uit in samenspraak met het  het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en gemeenten. Hierbij kun je denken aan maatregelen die de natuur herstellen.

Rol gemeenten
Gemeenten zijn bevoegd gezag als het gaat om vergunningen voor (bouw-)projecten en evenementen vanuit de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Vaak is een aanvraag van een vergunning op basis van de natuurwetgeving (provincie) een onderdeel en gekoppeld aan een aanvraag omgevingsvergunning (gemeente).

In eerste plaats vindt Burgerbelangen dat de gemeente achter haar inwoners zou moeten staan. Het kaartje dat het kabinet heeft gepresenteerd is kortzichtig (op basis van modellen) en op heel veel plekken onjuist (op Vlieland een reductie van 95%?).
Wij geloven dat wij als gemeente wel degelijk een rol kunnen spelen.

Wat zou een gemeente dan kunnen doen? Hieronder een opsomming:

– Een signaal afgeven richting de provincie. Als gemeente zijn wij een stakeholder van de provincie Utrecht. Door een signaal af te geven weet men bij de Provincie hoe de gemeente Wijk bij Duurstede in de wedstrijd zit;
– De gemeente heeft een lobbyfunctie richting de Provincie, wij kunnen ons hard maken voor onze boeren en lokale economie;
– Faciliteren van innovaties;
– Kijken naar koppelkansen. Waar kunnen we stikstof reduceren door bijvoorbeeld het gebruik van streekproducten, innovatie, circulair bouwen, bouwhubs en lokaal aanbesteden? Door het aanpakken van alle gebieden waarop je stikstofuitstoot kan reduceren, van wonen, mobiliteit tot duurzaamheid en economie werk je effectief naar een oplossing voor een probleem dat niet alleen de boeren raakt;
– De gemeente kan samen met de Provincie en de boeren het gesprek aan gaan. Kijken waar de mogelijkheden en onmogelijkheden liggen. Als uit de gesprekken -dat op basis van juiste metingen en data (dus niet het kaartje)- blijkt dat sommige boeren moeten reduceren, dan kan gemeente ook samen met de boer(en) kijken naar alternatieven. Alternatieven in de vorm van nevenactiviteiten op het boerenerf, zoals het plaatsen en verpachten van flexwoningen en bijvoorbeeld horeca-activiteiten. Dit door de regels in de bestemmingsplannen aan te passen om zo meer ruimte aan de boeren te geven. Hierdoor kan een boer al dan niet kleinschalig blijven boeren, maar ook door nevenactiviteiten zijn/haar bedrijfscontinuïteit veiligstellen.

Als partij geloven wij dat je in tijden waarin zulke vraagstukken spelen alleen samen met je inwoners en in dit geval dus boeren, het verschil kan maken. Door samen sterk te staan en te kijken naar wat wél kan en onmogelijkheden aan te kaarten, kunnen we misschien wel meer stikstofreductie bewerkstelligen dan als we de boeren in de kou laten staan.

Freddy Scherpenzeel
freddy@burgerbelangen.nl