Voorzitter,
“Als je geen richting bepaalt, word je gestuurd door omstandigheden.”
Met deze uitspraak van Covey wil ik beginnen. Want waar andere partijen naar Den Haag wijzen, wijzen wij naar onszelf. Burgerbelangen vindt: wij zitten aan het stuur. Wij zijn gekozen om te besturen, ook als het moeilijk wordt.
En moeilijk is het, dat zien we allemaal. Maar dat maakt het des te belangrijker om fundamentele keuzes te maken in plaats van weer de vertrouwde kaasschaaf te pakken.
Geen kaasschaaf meer: we zitten op het bot
Voorzitter, we hebben de afgelopen jaren al meer dan genoeg bezuinigd. De rek is eruit. Veel voorzieningen staan nu al onder druk. Nog een ronde kaasschaaf betekent niet “efficiëntie”, het betekent afbraak.
Denk aan het dorpshuizen in Cothen en Langbroek, Theater Calypso, de mantelzorgwaardering, de scootmobiel, minimabeleid, sporten voor mensen met een beperking. Steeds weer raken we de plekken waar mensen samenkomen, elkaar vasthouden, of juist afhankelijk zijn van hulp. Dat is geen financieel beleid meer, dat is sociale kaalslag.
In control: het kan wel
Voorzitter, laten we het idee loslaten dat het allemaal niet anders kan. Andere gemeenten van vergelijkbare omvang, zoals Bunnik en Buren laten zien dat het wel kan. Die sluiten hun jaren af met structurele overschotten van meerdere miljoenen. Niet omdat ze rijker zijn, maar omdat ze in control zijn.
En dat begint bij onszelf. Als je als gemeente 4,4 miljoen euro uitgeeft aan externe inhuur (750% boven primitieve begroting) dan kun je niet blijven wijzen naar Den Haag. Dan moet je ook naar binnen kijken.
Burgerbelangen wil dat het college nu eindelijk serieus werk maakt van het terugdringen van externe inhuur en gaat investeren in duurzame, interne capaciteit. Alleen zo bouwen we aan een organisatie die toekomstbestendig is.
De echte keuzes: focus op wettelijke taken
Voorzitter, we zijn niet tegen duurzaamheid. Maar we zijn wel tegen het structureel vrijmaken van een half miljoen euro voor taken zonder wettelijke basis en zonder rijksbijdrage.
Als je moet kiezen tussen circulaire stoeptegels of hulp aan kwetsbare inwoners, dan kies je voor mensen. Duurzaamheidsbeleid moet teruggebracht worden tot de wettelijke kern. Alles wat erbuiten valt én geen structurele cofinanciering heeft, kan voorlopig niet de hoogste prioriteit hebben.
Dat is geen populisme. Dat is politieke volwassenheid
Boterzachte maatregelen: papieren bezuinigingen zonder harde onderbouwing
Voorzitter, wat ons bijzonder zorgen baart, is dat een deel van de voorgestelde maatregelen in de Kaderbrief eerder op papier bezuinigen dan in de praktijk. Uit de beantwoording van technische vragen blijkt dat voor diverse maatregelen, zoals de aanpassing van het participatiefonds, het schrappen van gedragskundigen of de reorganisatie van de mantelzorgwaardering, dat de uitwerking nog ontbreekt, de besparing niet hard is of de kosten elders simpelweg terugkomen.
Dat is geen serieuze begrotingsdiscipline, dat is wensdenken. We willen het college oproepen om in de begroting geen verzamelmap van hoopvolle aannames te presenteren, maar een echt robuust pakket met harde, controleerbare keuzes.
Als we op deze manier met boterzachte maatregelen doorgaan, schuiven van kosten en gebrek aan regie, dan is artikel 12 geen verre dreiging meer, maar een reële uitkomst. En dat moeten we koste wat kost voorkomen.
Inwoners als uitgangspunt
Voorzitter, participatie is meer dan een enquête en een gespreksavond. Het begint met echt luisteren. Luisteren naar de zorgen, de verhalen en de ideeën van inwoners, voordat de keuzes gemaakt worden, niet erna. In gesprek gaan met inwoners moet het begin zijn van beleid, niet een vinkje aan het eind van een bezuinigingstraject
De inwoners hebben hun zorgen gedeeld: over leefbaarheid, over zorg, over voorzieningen die verdwijnen. Die zorgen zijn niet abstract, die zijn concreet en ze verdienen politieke erkenning.
Voor Burgerbelangen is de grens bereikt. We gaan niet nog verder bezuinigen op veiligheid, openbare ruimte of het sociaal domein. Dat zou betekenen dat we onder het maatschappelijk minimum zakken en dat is voor ons onbespreekbaar.
Tot slot
Voorzitter, het is tijd voor een koerswijziging. Geen pappen en nathouden meer. Geen circulaire stoeptegels boven mensen. Geen halve keuzes met hele gevolgen.
Burgerbelangen kiest voor duidelijke regie. Voor robuust bestuur. Voor investeren in stabiliteit en bovenal: in mensen. Niet in maatregelen die alleen op papier iets opleveren, maar in keuzes die de samenleving werkelijk verder helpen.
Dank u wel.